Trong nghiên cứu mới được công bố vào ngày 26/3 trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, Phó giáo sư của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) Lydia Bourouiba, chuyên gia nghiên cứu về động lực học của ho và hắt hơi, đã chỉ ra rằng thay vì giả định khoảng cách an toàn là 2 m dựa trên các mô hình lỗi thời từ những năm 1930, nghiên cứu mới chỉ ra rằng các giọt mang mầm bệnh ở mọi kích cỡ có thể di chuyển xa từ 7 đến 8 m.
Theo Phó giáo sư Bourouiba, việc thở ra, hắt hơi và ho không chỉ phát ra các giọt chất nhầy bay theo các quỹ đạo tầm ngắn, mà đáng lưu ý là, nó còn tạo ra một đám mây – một luồng khói các hạt có kích thước từ nhỏ đến lớn – đẩy vào không khí xung quanh.
Các giọt nặng mang mầm bệnh có thể rơi xuống các bề mặt, còn các “hạt siêu nhỏ” có thể “lơ lửng trong không khí hàng giờ”. Các hạt siêu nhỏ mang mầm bệnh này sau đó có thể di chuyển vào hệ thống điều hòa và thông gió.
Phó giáo sư Bourouiba nói với USA Today: “Cần khẩn cấp sửa đổi các hướng dẫn hiện đang được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đưa ra về yêu cầu đối với [việc sử dụng] các thiết bị bảo hộ cho các nhân viên y tế tuyến đầu”.
Một video của hãng truyền hình NHK của Nhật đăng ngày 3/4 trình bày một nghiên cứu về “các hạt bụi siêu nhỏ” phát ra khi ho và hắt hơi.
Thí nghiệm có thể theo dõi được những hạt bụi có đường kính 0,1 micro-mét, tức là chỉ 1/10.000 mili-mét.
Khi một người đàn ông hắt hơi, chúng ta có thể thấy vô số những giọt nhỏ li ti bắn ra, những giọt lớn sẽ nhanh chóng rơi xuống, nhưng những hạt có kích thước dưới 100 hoặc 10 micro-mét, thì chúng có thể hình thành một đám mây bay trong không khí. Không chỉ hắt hơi, nói chuyện và thở cũng tạo ra những đám mây bụi dịch này.
Những hạt bụi dịch này có thể mang virus phát tán đi xa. Hình ảnh cho thấy, nó thật nguy hiểm trong một phòng khép kín. Một người ho có thể phát tán ra 100.000 hạt bụi dịch. Những giọt lớn rơi nhanh xuống sàn trong vòng 1 phút, còn những hạt bụi dịch siêu nhỏ thì vẫn tiếp tục thấy rõ trong không khí 20 phút tiếp theo.
Nghiên cứu khuyên nên mở cửa sổ thường xuyên, tạo luồng gió thông thoáng để đuổi những hạt bụi dịch siêu nhỏ này đi.
Rất có thể virus Vũ Hán lây lan nhanh đến vậy là do những đám mây sương mù có chứa virus này lơ lửng lâu trong không khí và khuếch tán đi xa.
Đám mây bụi dịch gặp không khí nóng sẽ bốc lên cao, gặp không khí lạnh sẽ chìm xuống thấp. Trong môi trường của những nước ôn đới và trong phòng điều hòa đám mây này có thể quanh quẩn ngang tầm mặt, dễ để người khác hít vào. Trong môi trường nóng hoặc thoáng nó sẽ dễ dàng bốc lên cao hoặc bay tản đi, ít có cơ hội để người khác hít phải.
Qua số liệu thống kê, chúng ta thấy đặc điểm chung của các quốc gia hay vùng có bùng phát dịch với cấp số nhân là các vùng có khí hậu lạnh và có nhiều hoạt động đông người trong môi trường kín.
Đối với các nước có khí hậu nóng hơn, sự lan tràn của dịch không mạnh như ở xứ lạnh. Tại một số nước Đông Nam Á các vụ lây lan chủ yếu là ở các khu nhà, văn phòng, quán bar… là những nơi mà không khí không thông thoáng, có điều hòa mát làm nhiệt độ hạ xuống.
Như vậy, ngoài việc phòng tránh cự ly gần đối với sự phát tán của các giọt dịch bắn trực tiếp bằng cách rửa tay, đeo khẩu trang và dãn cách… thì chúng ta còn phải tìm cách phòng chống sự lây lan của các đám mây bụi dịch.
Lời khuyên hữu ích trong trường hợp này là làm tăng nhiệt độ phòng và tăng độ thông thoáng của môi trường xung quanh, để giúp các đám mây bụi mang mầm dịch có thể bốc hơi lên cao hoặc pha loãng ra trong không khí. Lối sống lành mạnh chan hòa cùng nắng, gió và không dùng điều hòa trở nên rất phù hợp trong mùa dịch Covid-19.
Các biện pháp vệ sinh đơn giản cũng cần được nhắc đi nhắc lại, chúng ta nên thường xuyên rửa tay, rửa mặt và xúc miệng để giảm lượng virus có thể tồn tại ở đó.
Virus sống được là nhờ tế bào chủ, nó mượn bộ máy nhân bản gen của tế bào để tạo ra virus mới. Nó có thể bị tẩy trôi đi cùng các dịch mũi họng. Ra ngoài môi trường nó sẽ nhanh chóng chết đi.
Ngoài vệ sinh sạch sẽ, chúng ta cũng nên để ý đến các biện pháp nâng cao sức đề kháng và miễn dịch. Virus có tính âm hàn, nó kị các chất ấm nóng. Chúng ta có thể xông hơi bằng lá hoặc tinh dầu, ăn các thức ăn có một chút gia vị cay nóng và tìm đến các bài tập dưỡng sinh nhẹ nhàng.